ថ្ងៃ
នេះ Jean-François TAIN
សូមបន្តលើកឡើងពីភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៃភូមិភាគដើមបូព៌ា
ដោយសូមលើកឡើងអំពីនយោបាយថ្មីរបស់លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកាំងObama
នៅក្នុងភូមិភាគដើមបូព៌ា។
ក៏ដូចប្រធានាធិបតីអាមេរិកាំងមុនៗដែរ លោក Barak Obama
បាននិយាយរំឭកឡើងវិញជាថ្មី អំពីតួនាទីនាំមុខគេរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក
នៅក្នុងពិភពលោក។ ក៏ប៉ុន្តែខុសផ្ទុយពីលោក Bush
ដែលបានអនុវត្តអំណាចខ្លាំង hard powerនិងបានប្រើប្រាស់មធ្យោបាយយោធា
លោក Obamaឲ្យអាទិភាពទៅលើអំណាចស្រទន់ soft power
ទៅលើការទូតនិងនយោបាយ ដើម្បី រក្សាតួនាទីនាំមុខគេនេះរបស់អាមេរិក
នៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ « យើងមិនត្រូវដកខ្លួនចេញពី ពិភពលោកទេ
ហើយយើងក៏មិនត្រូវដាក់ពិភពលោកទាំងមូល នៅក្រោមមហិទ្ធិឫទ្ធិយោធា
របស់យើងដែរ។ យើងត្រូវតាំងខ្លួនជាប្រទេសគំរូ សម្រាប់ពិភពលោក»។
នេះជាពាក្យសំដី របស់លោក Obama។
ប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ អ្វីដែលរដ្ឋការលោក Obama បាននិងកំពុងបន្តខ្នះខ្នែងធ្វើ នៅ ភូមិភាគដើមបូព៌ា គឺទីមួយ ដកទ័ពអាមេរិកាំងចេញពីប្រទេសអៀរ៉ាក់ ទីពីរ កសាងសន្តិភាពមួយរឹងមាំរវាង Israëlនិង Palestine និងទីបី ខ្ទប់កុំឲ្យអៀរ៉ង់ចម្រើនធាតុ Uraniumបាន ក្នុងគោលដៅផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ។
មកទល់ពេលនេះ ទាក់ទិននឹងប្រទេសអៀរ៉ាក់ រដ្ឋការរបស់លោក Obamaមានផែនការមួយច្បាស់ នោះគឺការដកទ័ពអាមេរិកាំងបណ្តើរៗចេញពីប្រទេសនេះ។ នៅចុងបញ្ចប់ អាមេរិកនឹងរក្សាទុកទាហានតែជាង ៣ ០០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីជួយរដ្ឋាភិបាលអៀរ៉ាក់ក្នុងការបង្កើតកងទ័ពជាតិមួយឡើង និងក្នុងការប្រយុទ្ធទប់ទល់នឹងភេរវកម្ម។
ផែនការនេះ ប្រហែលជានឹងអាចអនុវត្តទៅបាន ដោយសារតែ តាំងពីឆ្នាំ ២០០៧មក អំពើហិង្សានៅអៀរ៉ាក់បាននិងកំពុងបន្តបាត់បង់កម្លាំងរបស់វាបន្តិច ម្តងៗ ទៅវិញហើយ។ តាមមើលទៅ ក្រុមភេរវជនប្រហែលជាបានដកកងកម្លាំងមួយភាគធំរបស់ខ្លួន ចេញពីអៀរ៉ាក់ ទៅដាក់នៅ Afghanistan និង នៅ akistan។
រីឯកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់អៀរ៉ង់វិញ វាជាសំណុំរឿងមួយពិបាកដោះស្រាយ សម្រាប់រដ្ឋការ Obama។ រហូតមកដល់ខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០០៩ លោក Obamaបានអះអាងហើយអះអាងទៀតថា អាមេរិកនៅតែចង់ចរចាជាមួយអៀរ៉ង់។ ក៏ប៉ុន្តែបន្តិចម្តងៗ លោក Obama ត្រូវបង្ខំចិត្តដំឡើងសម្លេងនិងប្រើកណ្តាប់ដៃដែកដាក់របបទីក្រុង Téhéran ពីព្រោះថ្នាក់ដឹកនាំអៀរ៉ង់នៅតែរឹងក្បាល មិនព្រមបោះបង់ចោលកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន។
នៅក្នុងបរិបទបែបនេះ លោក Obamaគ្មានជម្រើសអ្វីផ្សេងក្រៅពីខិតខំបញ្ចុះបញ្ចូលចិននិងរុស្ស៊ី ឲ្យគាបសង្កត់ទៅលើអៀរ៉ង់។ នៅក្នុងន័យនេះ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកាំងបានបោះបង់ចោល ផែនការដាក់ខែលមីស៊ីលប្រឆាំងមីស៊ីលនៅប្រទេសប៉ូឡូញ និងនៅសាធារណរដ្ឋ ឆែក ផែនការដែលត្រូវបានសម្រេចឡើងដោយលោក Bush និងដែលបានធ្វើឲ្យរុស្ស៊ីក្តៅចិត្តមិនតិចទេ។ ជាថ្នូរនឹងសម្បទាននេះ លោក Obamaចង់ឃើញរុស្ស៊ីឈប់លក់អាវុធទៅអោយអៀរ៉ង់ និងចង់ឃើញរុស្ស៊ីបោះឆ្នោតគាំទ្រទណ្ឌកម្មដែលត្រូវដាក់ទៅលើអៀរ៉ង់ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។
ការកសាងសន្តិភាពរវាង Israëlនិង Palestine ក៏ជាមហិច្ឆតាមួយពិបាកសម្រេចដែរ សម្រាប់រដ្ឋការលោក Obama។ ប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ លោក Obamaបានដាក់សម្ពាធខ្លាំងទៅលើ Israël និងកំពុងបន្តជម្រុញ Israël ឲ្យចរចាជាមួយ Palestine។ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកាំង បានព្រមានថ្នាក់ដឹកនាំ Israëlថា កុំប៉ុនប៉ងធ្វើឲ្យខូចសកម្មភាពទូតរបស់អាមេរិកនៅភូមិភាគដើមបូព៌ា ឲ្យសោះ។ បើពុំនោះសោតទេ អាមេរិក នឹងសើរើមើលឡើងវិញទំនាក់ទំនងនយោបាយ ហិរញ្ញវត្ថុ និងយោធា ជាមួយប្រទេស Israël។
ដើម្បីយកចិត្តរដ្ឋអំណាច Palestine លោក Obamaបានតែងតាំងលោក George Mitchell ជាបេសកជនពិសេសរបស់លោកទទួលបន្ទុកខាងបញ្ហារវាង Israël និង Palestine។ ការតែងតាំងលោក George Michell ឲ្យទទួលតំណែងនេះ បានធ្វើឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំ Palestine
សប្បាយចិត្ត និងបានធ្វើឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំ Israël ស្រងាកចិត្ត ពីព្រោះលោក George Michell ជាអ្នកដែលយល់ឃើញថា ដរាបណាអាមេរិកនៅតែកាន់ជើង Israëlផ្កាប់មុខ ដរាបនោះនឹង
នៅតែមិនអាចមានទៅកើតឡើយសន្តិភាពនៅក្នុងភូមិភាគដើមបូព៌ា។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មានបុព្វហេតុច្រើនណាស់ដែលនឹងធ្វើឲ្យលោក Obamaពិបាកកសាងសន្តិភាពរវាង Israël និងPalestine។ បុព្វហេតុសំខាន់ទីមួយ គឺការជំទាស់ជាដាច់ខាត ពីសំណាក់ Israël ជំទាស់មិនឲ្យបង្កើតរដ្ឋ Palestineឯករាជ្យមួយឡើង នៅក្នុងទឹកដី ដែលកងទ័ព Israëlកាន់កាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៦៧មកម៉្លេះ។ បុព្វហេតុសំខាន់មួយទៀត គឺការបែកបាក់គ្នានៅក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំ Palestine រវាងពួក Fatahដែលព្រមចរចាជាមួយIsraël និងពួក Hamasដែលនៅតែប្តេជ្ញាចិត្តតាមកំទេច Israëlឲ្យទៅជាផេះ៕
ប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ អ្វីដែលរដ្ឋការលោក Obama បាននិងកំពុងបន្តខ្នះខ្នែងធ្វើ នៅ ភូមិភាគដើមបូព៌ា គឺទីមួយ ដកទ័ពអាមេរិកាំងចេញពីប្រទេសអៀរ៉ាក់ ទីពីរ កសាងសន្តិភាពមួយរឹងមាំរវាង Israëlនិង Palestine និងទីបី ខ្ទប់កុំឲ្យអៀរ៉ង់ចម្រើនធាតុ Uraniumបាន ក្នុងគោលដៅផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ។
មកទល់ពេលនេះ ទាក់ទិននឹងប្រទេសអៀរ៉ាក់ រដ្ឋការរបស់លោក Obamaមានផែនការមួយច្បាស់ នោះគឺការដកទ័ពអាមេរិកាំងបណ្តើរៗចេញពីប្រទេសនេះ។ នៅចុងបញ្ចប់ អាមេរិកនឹងរក្សាទុកទាហានតែជាង ៣ ០០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីជួយរដ្ឋាភិបាលអៀរ៉ាក់ក្នុងការបង្កើតកងទ័ពជាតិមួយឡើង និងក្នុងការប្រយុទ្ធទប់ទល់នឹងភេរវកម្ម។
ផែនការនេះ ប្រហែលជានឹងអាចអនុវត្តទៅបាន ដោយសារតែ តាំងពីឆ្នាំ ២០០៧មក អំពើហិង្សានៅអៀរ៉ាក់បាននិងកំពុងបន្តបាត់បង់កម្លាំងរបស់វាបន្តិច ម្តងៗ ទៅវិញហើយ។ តាមមើលទៅ ក្រុមភេរវជនប្រហែលជាបានដកកងកម្លាំងមួយភាគធំរបស់ខ្លួន ចេញពីអៀរ៉ាក់ ទៅដាក់នៅ Afghanistan និង នៅ akistan។
រីឯកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់អៀរ៉ង់វិញ វាជាសំណុំរឿងមួយពិបាកដោះស្រាយ សម្រាប់រដ្ឋការ Obama។ រហូតមកដល់ខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០០៩ លោក Obamaបានអះអាងហើយអះអាងទៀតថា អាមេរិកនៅតែចង់ចរចាជាមួយអៀរ៉ង់។ ក៏ប៉ុន្តែបន្តិចម្តងៗ លោក Obama ត្រូវបង្ខំចិត្តដំឡើងសម្លេងនិងប្រើកណ្តាប់ដៃដែកដាក់របបទីក្រុង Téhéran ពីព្រោះថ្នាក់ដឹកនាំអៀរ៉ង់នៅតែរឹងក្បាល មិនព្រមបោះបង់ចោលកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន។
នៅក្នុងបរិបទបែបនេះ លោក Obamaគ្មានជម្រើសអ្វីផ្សេងក្រៅពីខិតខំបញ្ចុះបញ្ចូលចិននិងរុស្ស៊ី ឲ្យគាបសង្កត់ទៅលើអៀរ៉ង់។ នៅក្នុងន័យនេះ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកាំងបានបោះបង់ចោល ផែនការដាក់ខែលមីស៊ីលប្រឆាំងមីស៊ីលនៅប្រទេសប៉ូឡូញ និងនៅសាធារណរដ្ឋ ឆែក ផែនការដែលត្រូវបានសម្រេចឡើងដោយលោក Bush និងដែលបានធ្វើឲ្យរុស្ស៊ីក្តៅចិត្តមិនតិចទេ។ ជាថ្នូរនឹងសម្បទាននេះ លោក Obamaចង់ឃើញរុស្ស៊ីឈប់លក់អាវុធទៅអោយអៀរ៉ង់ និងចង់ឃើញរុស្ស៊ីបោះឆ្នោតគាំទ្រទណ្ឌកម្មដែលត្រូវដាក់ទៅលើអៀរ៉ង់ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។
ការកសាងសន្តិភាពរវាង Israëlនិង Palestine ក៏ជាមហិច្ឆតាមួយពិបាកសម្រេចដែរ សម្រាប់រដ្ឋការលោក Obama។ ប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ លោក Obamaបានដាក់សម្ពាធខ្លាំងទៅលើ Israël និងកំពុងបន្តជម្រុញ Israël ឲ្យចរចាជាមួយ Palestine។ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកាំង បានព្រមានថ្នាក់ដឹកនាំ Israëlថា កុំប៉ុនប៉ងធ្វើឲ្យខូចសកម្មភាពទូតរបស់អាមេរិកនៅភូមិភាគដើមបូព៌ា ឲ្យសោះ។ បើពុំនោះសោតទេ អាមេរិក នឹងសើរើមើលឡើងវិញទំនាក់ទំនងនយោបាយ ហិរញ្ញវត្ថុ និងយោធា ជាមួយប្រទេស Israël។
ដើម្បីយកចិត្តរដ្ឋអំណាច Palestine លោក Obamaបានតែងតាំងលោក George Mitchell ជាបេសកជនពិសេសរបស់លោកទទួលបន្ទុកខាងបញ្ហារវាង Israël និង Palestine។ ការតែងតាំងលោក George Michell ឲ្យទទួលតំណែងនេះ បានធ្វើឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំ Palestine
សប្បាយចិត្ត និងបានធ្វើឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំ Israël ស្រងាកចិត្ត ពីព្រោះលោក George Michell ជាអ្នកដែលយល់ឃើញថា ដរាបណាអាមេរិកនៅតែកាន់ជើង Israëlផ្កាប់មុខ ដរាបនោះនឹង
នៅតែមិនអាចមានទៅកើតឡើយសន្តិភាពនៅក្នុងភូមិភាគដើមបូព៌ា។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មានបុព្វហេតុច្រើនណាស់ដែលនឹងធ្វើឲ្យលោក Obamaពិបាកកសាងសន្តិភាពរវាង Israël និងPalestine។ បុព្វហេតុសំខាន់ទីមួយ គឺការជំទាស់ជាដាច់ខាត ពីសំណាក់ Israël ជំទាស់មិនឲ្យបង្កើតរដ្ឋ Palestineឯករាជ្យមួយឡើង នៅក្នុងទឹកដី ដែលកងទ័ព Israëlកាន់កាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៦៧មកម៉្លេះ។ បុព្វហេតុសំខាន់មួយទៀត គឺការបែកបាក់គ្នានៅក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំ Palestine រវាងពួក Fatahដែលព្រមចរចាជាមួយIsraël និងពួក Hamasដែលនៅតែប្តេជ្ញាចិត្តតាមកំទេច Israëlឲ្យទៅជាផេះ៕