ជំងឺ Parkinson’s កើតមាននៅពេលដែលកោសិកានៃសសៃប្រសាទ ងាប់ ឬ ត្រូវបានចុះខ្សោយ នៅត្រង់តំបន់ណាមួយ នៃខួរក្បាល ដែលវាត្រូវបានគេហៅថា substantia nigra ។ កោសិកាទាំងនេះ បានធ្វើការផលិត ដូប៉ាមីន ( dopamine ) ដែលជាសារជាតិគីមីម្យ៉ាង ជាធម្មតាវាជួយដល់ ការសម្របសម្រួលរបស់ សាច់ដុំរាងកាយ និង មុខងារនៃការធ្វើចលនា។ នៅពេលមួយដែល ៨០ភាគរយ នៃដូប៉ាមីន ធ្វើការផលិតនូវ កោសិកាដែលត្រូវបានបំផ្លាញ នោះរោគសញ្ញាផ្នែករាងកាយ នៃជំងឺ Parkinson’s ចាប់ផ្តើមសម្តែងចេញដោយខ្លួនវា មានដូចជាការញ័រ, ធ្វើចលនាបានយឺតៗ, មានភាពតឹង ណែន និង មានភាពពិបាកក្នុងការរក្សាលំនឹងរាងកាយ។ ជំងឺនេះ គឺមានការវិវត្តន៍កាន់តែអាក្រក់ឡើងៗ ហើយអ្នកជំងឺដែលមានជំងឺនេះ ក្នុងដំណាក់កាលក្រោយមកទៀត គឺអាចនឹងដួលបានយ៉ាងងាយ។
នាពេល ចុងក្រោយ ការបាត់បង់នូវ ការគ្រប់គ្រងនៃការធ្វើចលនាបានជាធម្មតា គឺអាចធ្វើអោយអ្នក ជំងឺពិបាក ក្នុងការធ្វើនូវសកម្មភាពនៃការងារប្រចាំថ្ងៃ មានដូចជា ការស្លៀកពាក់ជាដើម។ ទោះបីជាជំងឺ Parkinson’s អាចធ្វើអោយអ្នកជំងឺពិការបាន តែវាហាក់នឹងមិនធ្វើអោយអាយុកាលរបស់ពួកគេខ្លីនោះទេ ។ រោគសញ្ញា អាចមានសភាពប្រែប្រួលមិនទៀងទាត់ពី មួយម៉ោង ទៅមួយម៉ោង ឬ ពីមួយថ្ងៃ ទៅមួយថ្ងៃ ដូច្នេះអ្នកត្រូវឈប់ និង សម្រាក ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍ថាអស់កម្លាំង នៅក្នុងពេលណាមួយ ដែលអ្នកកំពុងធ្វើការហាត់ប្រាណ ។
ហេតុអ្វីបានជាការហាត់ប្រាណ អាចជួយអ្នកបាន?
ការហាត់ប្រាណគឺមិនអាច កែប្រែនូវរោគសញ្ញារបស់ជំងឺ Parkinson’s នេះបានទេ ប៉ុន្តែវានឹងអាចជួយ អ្នកជំងឺក្នុងការរក្សានូវ មុខងារនូវចលនាជាឯករាជ្យរបស់ពួកគេបាន។ ក្រុមអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ នៃមន្ទីរ ពេទ្យ និង មន្ទីរព្យាបាលនៅសកលវិទ្យាល័យ ឡូវ៉ា បានធ្វើការសិក្សាទៅលើ មុខងាររបស់ ភាពសមសួន នៃ សសៃឈាមបេះដូង នៅក្នុងជំងឺ Parkinson’s ហើយពួកគេបានរកឃើញថា អ្នកជំងឺដែលមាន សុខភាពបេះដូងល្អ គឺអាចធ្វើបានល្អប្រសើរក្នុងការធ្វើ តេស្តសាកល្បងនូវមុខងារ និង ចលនានៃរាង កាយ ជាងអ្នកជំងឺដែលមិនសូវមានសុខភាពបេះដូងមាំទាំ នេះដោយមិនគិតទៅលើកត្តាអាយុ និង សភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់អ្នកជំងឺឡើយ។
ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ គឺអាចជម្រុញអោយសាច់ដុំ មានភាពរឹងមាំ,មានលំនឹង, បត់បែនបានល្អ និង អាចមានសម្តត្ថភាពក្នុងការដើរបានយ៉ាងមានសុវត្ថិភាព និង អាចបន្តធ្វើបាននូវសកម្មភាពជាប្រចាំថ្ងៃ បាន។ វាក៏អាចជួយបានផងដែរ ដល់រោគសញ្ញាដទៃទៀត នៃជំងឺ Parkinson’s រួមមានដូចជា៖ ការទល់ លាមក, បញ្ហាក្នុងការគេងលក់ និង ភាពថប់បារម្ភ ឬ ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ ប្រភេទនៃលំហាត់ប្រាណ ដែល ល្អបំផុតសម្រាប់អ្នក គឺអាស្រ័យទៅលើរោគសញ្ញា, កម្រិតនៃភាពសមសួន និង សុខភាពជាទូទៅរបស់ អ្នកជំងឺ។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណនៅក្នុងទឹក គឺមានភាពងាយស្រួលចំពោះសន្លាក់ ដែលវាមិនសូវតម្រូវ អោយមាននូវ សម្តត្ថភាពក្នុងការរក្សាលំនឹង និង ជួយកាត់បន្ថយនូវអារម្មណ៍ នៃការភ័យខ្លាចដួល ។
លំហាត់ប្រាណ ដែលអាចជួយទាញសន្ធឹងចុងអវៈយវៈ តាមរយៈការធ្វើចលនាអោយបានពេញលេញ គឺត្រូវបានជម្រុញអោយអ្នកជំងឺ អនុវត្តជាពិសេស។ មានអ្នកជំងឺ Parkinson’s បានយល់ឃើញថា ការធ្វើចលនា ដែលបានអនុវត្តតាមវិធីសាស្ត្រ នៃលំហាត់ប្រាណ Feldenkrais ដែលជាទម្រង់នៃការ តាំងសមាធិ និង មិនសូវមានការប៉ះទង្គិចខ្ពស់ គឺអាចធ្វើអោយភាពបត់បែន លំនឹង និង សុខមាលភាព ផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេ មានភាពប្រសើរជាងមុនបាន។
សកម្មភាពដែលសាកសមបំផុតមាន៖
- លំហាត់ប្រាណ ក្នុងការរក្សាលំនឹង។
- លំហាត់ប្រាណបែបថៃឈិ។
- លំហាត់ប្រាណ បែបគីហ្គុង។
- ការទាញសន្ធឹងសាច់ដុំ។
- ការដើរ។
- ការធាក់កង់ ដោយប្រើម៉ាស៊ីន។
- លំហាត់ប្រាណ នៅក្នុងទឹក។
- លំហាត់ប្រាណ បែបយូហ្គា។
- ការធ្វើកិច្ចការ នៅក្នុងសួនច្បារ។
- លំហាត់ប្រាណ Feldenkrais ។
- ធ្វើការកណត់គោលដៅ យ៉ាងហោចណាស់ អោយបាន ១៥នាទី នៃលំហាត់ប្រាណក្នុងការ ទាញ សន្ធឹងសាច់ដុំ និង រក្សាលំនឹងអោយបានជារៀងរាល់ថ្ងៃ ។ នឹងបន្តធ្វើជាបន្តិចម្តងៗ អោយបាន ដល់ ៤០ ទៅ ៦០នាទី អោយបាន ៥ថ្ងៃ ក្នុងមួយសប្តាហ៍ ។ ប្រសិនបើអាចទៅរួច ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ នូវលំហាត់ប្រាណផ្សេងៗគ្នាមានដូចជា លំហាត់ប្រាណបែបថៃឈិ, គីហ្គុង , ការដើរ,ការធាក់កង់ ឬ លំហាត់ប្រាណ នៅក្នុងទឹកជាដើម។
- រួមបញ្ចូលជាមួយនឹងការកម្តៅសាច់ដុំ ក្នុងរយៈពេល ១០នាទី មុនពេលចាប់ផ្តើម និង បញ្ចប់ ដោយការបន្ធូរសាច់ដុំ ក្នុងរយៈពេល ១០នាទីទៀត មានដូចជាការ ដើរចុះឡើងនៅត្រង់កន្លែង ណាមួយ ឬ យោលដៃអ្នកចុះឡើងៗ ។ ប្រសិនបើពេលណាមួយ អ្នកកើតមាននូវអារម្មណ៍ មិនមានផាសុក នោះអ្នកត្រូវឈប់ និង ធ្វើការសម្រាក។
- ប្រសិនបើអ្នករងគ្រោះពីការអស់កម្លាំង ព្យាយាមធ្វើការហាត់ប្រាណជាដំបូង នៅក្នុងពេលព្រឹក។
- លំហាត់ប្រាណបែប គីហ្គុង គឺជាការអនុវត្តន៍ក្នុងកម្រិតស្រាល ថ្នមៗ និង មានភាពសាកសម បំផុតសម្រាប់អ្នកជំងឺ Parkinson’s ៕